Góc Chiếu Và UGR Trong Thiết Kế Chiếu Sáng Hiện Đại

Tại sao có những văn phòng dù đèn điện sáng trưng nhưng vẫn gây mỏi mắt, đau đầu? Tại sao có những showroom sản phẩm trông rất mờ nhạt dù đã lắp nhiều đèn? Câu trả lời nằm ở hai thông số kỹ thuật thường bị bỏ qua nhưng lại có ảnh hưởng cực kỳ lớn đến hiệu quả ánh sáng: Góc Chiếu (Beam Angle) và Chỉ số Chói lóa Đồng nhất (UGR). Bài viết này không chỉ định nghĩa các khái niệm, mà còn phân tích mối liên hệ giữa hai chỉ số trên, đồng thời cung cấp cẩm nang thực chiến giúp các bạn nâng tầm mọi công trình chiếu sáng.

Giải Mã Góc Chiếu Sáng Của Đèn LED (Beam Angle)

Ảnh minh họa: Góc chiếu sáng của đèn LED

Góc chiếu sáng là gì? Không chỉ là độ rộng của chùm sáng, góc chiếu (Beam Angle) là góc giữa hai phương có cường độ sáng bằng 50% so với cường độ sáng cực đại tại tâm chùm tia. Chỉ số này thường được ký hiệu là FWHM (Full Width at Half Maximum).

Ví dụ dễ hiểu: Hãy tưởng tượng một chiếc vòi sen – nếu vặn chế độ tia nước chụm lại, nước đi xa và tập trung. Ngược lại, nếu vặn mở to, nước xòe rộng nhưng không xa. Ánh sáng từ đèn LED cũng tương tự.

Lưu ý chuyên sâu: Phân biệt Beam Angle (góc sáng hữu ích) và Field Angle (toàn bộ vùng ánh sáng nhìn thấy). Beam Angle mới là chỉ số cần quan tâm khi thiết kế.

Tại sao Góc Chiếu Sáng lại quan trọng đến vậy?

• Chiếu sáng điểm nhấn (Accent Lighting): Dùng góc hẹp (< 20°) để làm nổi bật vật thể, tranh, tượng.
• Chiếu sáng tổng thể (General Lighting): Dùng góc rộng (> 60°) để tỏa sáng đều, bao phủ không gian.
• Chiếu sáng tác vụ (Task Lighting): Dùng góc trung bình (24°–40°) cho bàn làm việc, khu bếp.
• Tạo không khí (Ambiance): Góc hẹp tạo sự riêng tư, kịch tính. Góc rộng tạo cảm giác cởi mở.

Phân loại và ứng dụng các góc chiếu phổ biến

Chỉ Số UGR

UGR là gì? UGR (Unified Glare Rating) là chỉ số đánh giá độ chói lóa khó chịu gây ra bởi toàn bộ hệ thống chiếu sáng từ vị trí quan sát cụ thể. Nó không phải là đặc tính cố định của từng đèn riêng lẻ.

Lưu ý quan trọng: Một chiếc đèn được gắn nhãn “UGR<19” không đảm bảo sẽ luôn đạt chỉ số đó. Kết quả thực tế phụ thuộc vào bố trí không gian, vật liệu phản xạ và vị trí người dùng.

UGR đo loại chói lóa gây khó chịu (Discomfort Glare) chứ không phải loại gây mất khả năng nhìn (Disability Glare).

Tiêu chuẩn UGR trong thiết kế chiếu sáng (theo EN 12464-1 & TCVN 7114:2008)

Góc Chiếu Và UGR Giải Pháp Không Thể Tách Rời

Hiểu rõ mối tương quan giữa góc chiếu và UGR là chìa khóa then chốt để làm chủ ánh sáng. Điều này giúp ngăn ngừa chói lóa và tối ưu hóa sự thoải mái thị giác.

• Góc chiếu quá hẹp: Tia sáng tập trung mạnh, nếu rơi vào tầm mắt -> UGR cao, gây chói lóa nghiêm trọng.
• Góc chiếu quá rộng: Ánh sáng lan rộng dễ lọt vào vùng ngoại vi thị giác -> cũng làm tăng UGR.

Kết luận: Không có quy tắc cố định, vị trí lắp đặt và thiết kế đèn là yếu tố quyết định.

Bí quyết kiểm soát góc chiếu và UGR hiệu quả

• Thiết kế chóa đèn (Reflector): Chóa sâu, sơn đen mờ hoặc facet giúp cắt tia sáng góc cao.
• Vị trí lắp đặt: Tránh hướng thẳng vào tầm mắt. Ưu tiên chiếu sáng gián tiếp (hắt trần/tường).
• Cut-off Angle: Là góc mà tại đó ánh sáng bắt đầu bị che khuất – cắt tia sáng gây chói từ đèn.

Cách Chọn Góc Chiếu Và UGR Theo Không Gian

Để tối ưu hóa hiệu quả chiếu sáng và tạo ra sự thoải mái thị giác, việc lựa chọn góc chiếu và chỉ số UGR cần được tùy chỉnh cho từng không gian cụ thể như sau:

Văn phòng (Office Lighting)

• Góc chiếu: 36° – 60° cho đèn downlight.
• UGR yêu cầu: ≤ 19.
• Lưu ý: Tránh đặt đèn ngay trên màn hình máy tính. Nên dùng đèn panel tán quang tốt.

Nhà ở (Residential Lighting)

• Phòng khách: Góc rộng (>60°) kết hợp góc hẹp (15°–24°) cho tranh, kệ.
• Bếp/Đảo bếp: Góc 24°–38° để chiếu vào mặt bàn.
• UGR: ≤ 22 là đủ, nhưng nên ≤ 19 tại khu vực đọc sách/làm việc.

Showroom & Bán lẻ (Retail Lighting)

• Góc chiếu: Track light linh hoạt 15°, 24°, 36°.
• UGR: Không cần quá thấp nhưng phải tránh chiếu thẳng vào mắt khách hàng.
• Lưu ý: Ưu tiên CRI > 90, ánh sáng chất lượng cao tôn lên sản phẩm.

Dự Án Mẫu Thực Tế Do Quyết Tiến Thực Hiện

Dự án chiếu sáng văn phòng Hà Nội (2024)

• Mục tiêu: Giảm mỏi mắt, tăng khả năng tập trung.

• Giải pháp: Sử dụng đèn LED panel Duhal 600×600 với góc chiếu 110°, tấm tán quang mờ và bố trí lệch so với vị trí màn hình máy tính.

• Kết quả đo lường sau lắp đặt: Độ rọi trung bình đạt 500 lux (chuẩn EN 12464-1). Chỉ số UGR trung bình chỉ 17.8, đảm bảo dưới ngưỡng 19. Nhân viên phản hồi giảm hẳn tình trạng mỏi mắt sau 3 tuần

Xem chi tiết dự án: Giải Pháp Lắp Đèn Chiếu Sáng Văn Phòng Hà Nội | Quyết Tiến

Chiếu sáng nhà ở – Biệt thự Gia Lâm (2023)

• Không gian phòng khách & bếp

• Góc chiếu kết hợp: Đèn LED downlight góc 60° cho chiếu sáng tổng thể và đèn Spotlight 15° chiếu tranh nghệ thuật, tạo chiều sâu không gian

• Kết quả: Ánh sáng được phân tầng hợp lý, không gây chói, chỉ số CRI >90, phản hồi gia chủ: “Không cần bật đèn bổ sung khi đọc sách buổi tối, không còn bóng đổ khó chịu.”

Góc Chiếu Và UGR Chỉ Số Quan Trọng Trong Xu Hướng Chiếu Sáng 

Theo báo cáo chiếu sáng năm 2025 từ Lighting Europe, người dùng thường ưu tiên vào chất lượng thị giác:

• 86% các công trình văn phòng tại EU đã đưa UGR ≤ 19 vào tiêu chí bắt buộc.

• 72% đơn vị thiết kế chiếu sáng đã chuyển từ tiêu chí “đủ sáng” sang tiêu chí “thoải mái thị giác”.

Quyết Tiến, với kinh nghiệm thi công hàng trăm công trình chiếu sáng chuẩn EN 12464-1, đồng hành cùng xu hướng này. Chúng tôi cam kết mang lại giải pháp ánh sáng không chỉ sáng mà còn thông minh, dễ chịu và đúng kỹ thuật.

Tổng Kết:

Đủ sáng chưa đủ – cần sáng đúng cách. Chỉ khi hiểu và áp dụng linh hoạt hai thông số Góc Chiếu và UGR, bạn mới có thể tạo ra không gian chiếu sáng vừa thẩm mỹ, vừa khoa học, mang lại trải nghiệm dễ chịu và hiệu quả cho người dùng.

Bạn đang thiết kế hệ thống chiếu sáng cho văn phòng, showroom hay nhà ở? Hãy liên hệ Quyết Tiến – chuyên gia giải pháp chiếu sáng đồng bộ, tối ưu từ kỹ thuật đến thẩm mỹ.

CÔNG TY TNHH THIẾT BỊ VÀ CÔNG NGHỆ QUYẾT TIẾN